گزارش‌هایی وجود دارد که بر اساس آن، قبل از پیامبر اسلام صلی الله وعلیه وآله نیز نام «محمد» -اگرچه در مقیاسی اندک - مورد استفاده قرار می‌گرفت.
قاضی عیاض در مورد استفاده عرب‌ها از این نام در زمان جاهلیت، می‌گوید:
در میان عرب نام «محمد» وجود نداشت. تنها زمان کوتاهی پیش از ولادت پیامبر اسلام(صلی الله وعلیه وآله وسلم)، برخی افراد به امید این‌که فرزندشان همان پیامبر موعود باشد، نام محمد را برای فرزند خود انتخاب کردند. به گفته عیاض، افرادی که در جاهلیت نام محمد داشتند بدین شرح است:
محمد بن احیحة بن الجلاح الاوسی؛ محمد بن مسلمة الانصاری؛ محمد بن براء البکری؛ محمد بن سفیان بن مشاجع؛ محمد بن حمران جعفی؛ محمد بن خزاعی سلمی.[1] برخی تعداد این افراد را تا 16 نفر ذکر کرده‌اند.[2] قاضی عیاض همچنین می‌گوید: اما نام «احمد» اختصاص به شخص پیامبر داشت و کسی قبل از ایشان به این نام مبارک، نامیده نشده بود.[3]
با این وجود گویا نام «محمد» در سلسله پدران پیامبر(صلی الله وعلیه وآله وسلم) وجود نداشت و در این خاندان منحصر به فرد بود.
در همین راستا گفته شده است، هنگامی که عبدالمطلب از طریق الهام الهی نام فرزند عبدالله را «محمد» گذاشت، برخی از افراد قریش به او گفتند چرا چنین اسمی را برایش انتخاب کردی، در حالی که هیچ‌کدام از پدران و اجداد او چنین نامی نداشتند؟! عبدالمطلب در جواب گفت: چنین نامی برای او انتخاب کردم تا خدا در آسمان و مردم در زمین او را ستایش کنند.[4]
بر اساس گزارشی از امام باقر(علیه السلام)، نام «احمد» توسط آمنه، مادر پیامبر برای وی انتخاب گردید. طبق این روایت، وی در خوابی که هنگام بارداری دیده بود، مأمور شد تا چنین نامی را بر فرزند عبدالله بگذارد.[5]
[1]. مقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، تحقیق، نمیسی، محمد عبدالحمید، ج 2، ص 140-141، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، 1420ق.
[2]. نور الدین حلبی، علی بن ابراهیم، السیرة الحلبیة، ج 1، ص 120، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ دوم، 1427ق.
[3]. امتاع الاسماع، ج 2، ص 140-141.
[4]. السیرة الحلبیة، ج 1، ص 115، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ دوم، 1427ق.
[5]. همان.
