برای مستجاب شدن دعا چه کاری باید انجام دهیم؟

Question

با سلام و عرض خسته نباشید. برای اینکه دعاهایمان مستجاب شوند چه کاری باید انجام دهیم؟

Answer 1

چون دعا نوعى عبادت است لذا مانند دیگر عبادت‏ها داراى شرایطی است که با رعایت آنها، عامل تقرّب بوده و مستجاب خواهد شد.

البته معناى "استجابت دعا" این نیست که دعا فوراً مستجاب شده و آثار آن سریعاً ظاهر گردد؛ لذا گاهى ممکن است اثر اجابت دعا بعد از چهل سال ظاهر ‏شود و یا اینکه خداوند عوض آن دعا را در آخرت به چند برابر عطا ‏کند به طورى که دعاکننده با مشاهده‏ ى آن آرزو  می ‏کند، اى کاش هیچ دعا و حاجتى از من در دنیا مستجاب نمی ‏شد.

دانشمندان اسلامى با استفاده از آیات قرآنى و روایات معصومین‏ علیهم السلام براى دعا آداب و شروطى را ذکر کرده‏ اند که اگر رعایت شود دعا حتماً مستجاب خواهد شد.

با توجه به تعابیرى که در روایات مختلف به کار رفته، مى ‏توان شرایطى را که به طور حتم در اجابت دعا نقش دارند، نام برد مانند: 

• دعا نباید بر خلاف نظام احسن عالم و قضاى قطعى الهى باشد وگرنه رد شده و مستجاب نمى‏شود؛ 
• دعا باید مسبوق و مختوم به صلوات بر پیامبر صلى الله علیه وآله و آل او باشد؛ 
• دعا کننده باید معرفت و شناخت کامل قلبى نسبت به خدا داشته باشد؛ 
• تنها امیدش به خدا باشد و بر غیر او تکیه نداشته باشد؛ 
• حالت اخلاص و اضطرار در او باشد؛ 
• زبان و قلبش با هم هماهنگ باشند؛ 
• اتیان واجبات و ترک محرمات نموده و طلب استغفار از گناهان خود کند؛ 
• اصرار بر دعا کند و با یقین از خدا بخواهد و مأیوس نباشد؛ و بگوید خدایا آن گونه که تو صلاح مى‏ دانى و به مصلحت من است انجام بده و یقین بداند که خداوند مستجاب خواهد کرد، اگرچه آثار آن بعداً ظاهر شود.

Comments

امام صادق علیه السلام فرموده: قطع امید از غیر خدا کنید تا دلتان به هیچ قدرتى جز خدا تکیه نکند، آنگاه دعا کنید، یقیناً آن مستجاب است. (بحار، ج 72، ص 107، ح 7)

Answer 2

در زمینه‏ ى عدم استجابت دعا، علامه مجلسى رحمه الله وجوهى را برای عدم استجابت دعا ذکر نموده است:

 وجه اول: وعده الهى به استجابت دعا، مشروط است به مشیت و خواسته‏ ى الهى؛ یعنى اگر بخواهد و مشیت او تعلق گیرد، مستجاب مى‏کند به دلیل قول خداوند: "... فیکشف ما تدعون الیه إن شاءَ..." و اگر بخواهد رنج و بلا را از شما دور مى ‏گرداند،... .

وجه دوم: مقصود از اجابت در روایت، مورد عنایت قرار دادن دعاست زیرا خداوند دعاى مؤمن را الآن اجابت مى ‏کند و لیکن بخشیدن مطلوب او را به تأخیر مى ‏اندازد تا به دعایش ادامه دهد و خداوند صداى محبوبش را بشنود.

 وجه سوم: خداوند اجابت را مشروط نموده است به موردى که به صلاح بنده بوده و خیر دعاکننده در آن باشد، زیرا خداوند حکیم است و هرگز آنچه را که باعث مصلحت و سعادت بندگان باشد، به خاطر خواسته ‏هاى غیر مفید، ترک نمى ‏کند. پس روشن شد که باید چنین وعده ‏هایى را از جانب شخص حکیم، مشروط و منوط به مصلحت بدانیم. (محمد باقر مجلسى، مرآة العقول، ج 12، صص 20 - 19، پاورقى.)